ميانگين بار تکفل معيشتي خالص در کشور نشان مي‌دهد هر فرد شاغل علاوه بر مخارج زندگي خود، معاش بيش از ۲ نفر را تامين مي کند که البته اين شاخص در استان‌هاي مختلف متفاوت است.
به گزارش
پايگاه خبري تحليلي پيرغار، شاخص بار تکفل معيشتي خالص در کشور برابر ۲.۵ نفر است، به اين معنا که هر فرد شاغل در کل کشور به طور ميانگين علاوه بر مخارج زندگي خود، عهده دار تامين معيشت بيش از ۲ نفر ديگر است.
طبق مطالعات مرکز آمار و اطلاعات راهبردي وزارت کار، بر اساس تقسيم بندي‌هاي رايج که عموما از طرح آمارگيري از هزينه و درآمد خانوارهاي کشور حاصل مي‌شود، منابع درآمد خانوار از سه بخش «درآمد حاصل از مشاغل مزد و حقوق بگيري»، «درآمد حاصل از مشاغل آزاد کشاورزي و غيرکشاورزي» و «درآمد متفرقه» تشکيل شده است. اما درآمد متفرقه خانوار، خود از چندين منبع شامل حقوق بازنشستگي، سود سرمايه گذاري‌ها، اجاره بهاي مسکن شخصي و ساير منابع نظير يارانه، کمک هزينه تحصيلي و ... تشکيل مي‌شود.
علاوه بر اين مطابق نتايج طرح هزينه و درآمد خانوارهاي شهري مرکز آمار ايران، در سال ۱۳۹۵ سهم منابع درآمدي خانوار شهري از محل درآمدهاي مشاغل مزد و حقوق بگيري ۳۳.۳ درصد، از مشاغل آزاد کشاورزي و غيرکشاورزي ۱۷ درصد و از منابع متفرقه نيز ۴۹.۷ درصد بوده است. اما از مجموع آمدهاي متفرقه، حقوق بازنشستگي ۲۸.۹ درصد، اجاره بهاي مسکن شخصي ۳۴.۹ درصد و ساير درآمدهاي متفرقه ۳۶.۲ درصد از منابع متفرقه خانوار را به خود اختصاص مي‌دهد.
|
منابع درآمدي خانوار
|
درصد
|
|
مزد و حقوق بگيري
|
۳۳.۳
|
|
مشاغل آزاد کشاورزي و غيرکشاورزي
|
۱۷
|
|
منابع متفرقه
|
۴۹.۷
|
|
سهم منابع درآمدي متفرقه خانوار
|
درصد
|
|
حقوق بازنشستگي
|
۲۸.۹
|
|
اجاره بهاي مسکن شخصي
|
۳۴.۹
|
|
ساير درآمدهاي متفرقه
|
۳۶.۲
|
بر اساس اين گزارش، ۵۰.۳ درصد خانوارها صرفا از طريق انجام مشاغل، کسب درآمد مي کنند و با درآمد حاصله، معاش خود يا چندين نفر ديگر را تامين مي کنند.
اما شاخص بار تکفل معيشتي يک شاخص جمعيتي و اقتصادي است که نشاندهنده مقدار تکفلي است که يک فرد از نظر تامين مخارج زندگي و هزينه افراد غيرفعال بر دوش دارد؛ به عبارت ديگر اين شاخص، برتري عددي افراد شاغل به افراد غيرشاغل را نشان مي‌دهد. بنابراين هر چه مقدار شاخص بار تکفل معيشتي بزرگتر باشد، فشار وارده بر جمعيت شاغل براي تامين معاش افراد تحت تکفل افزايش مي‌يابد.
از منظر ديگر مي‌توان گفت کوچک بودن اين شاخص بيانگر سطح مطلوب رفاه اقتصادي جامعه و قدرت پس انداز بيشتر و بزرگ بودن آن حاکي از کاهش سطح رفاه جامعه است.
هر چند ميانگين بار تکفل معيشتي در کل شور برابر ۲.۵ نفر است اما در بين استان‌هاي کشور، سيستان و بلوچستان با ۳.۵ نفر داراي بالاترين شاخص بار تکفل معيشتي خالص در کشور است؛ همچنين شاخص مذکور در استان کرمانشاه ۳.۲ نفر و در چهار محال و بختياري و قم ۳ نفر است.
به عبارتي در اين استان‌ها يک فرد شاغل با درآمد حاصله، بايد به غير از خود معاش بيش از ۳ نفر ديگر را تامين کند. استان‌هاي خراسان جنوبي با ۲.۹ نفر و کهگيلويه و بوير احمد با ۲.۸ متر نفر نيز در رتبه‌هاي بعدي قرار دارند. در مقابل استان بوشهر با ۲.۲ نفر داراي کمترين بار تکفل معيشتي خالص در کشور است.
بر اساس اعلام مرکز آمار و اطلاعات راهبردي وزارت کار علاوه بر وضعيت بازار کار هر استان، عوامل ديگري مانند ساختار سني جمعيت استان‌ها، ميزان زاد و ولد، تراکم تعداد کودکان و سالمندان و به دنبال آن افزايش افراد غيرفعال، بر مقدار شاخص تاثيرگذار است و مي‌تواند آن را دستخوش تغيير کند.
مهر